مشروطیت در مشهد: زمینه ها، فرایندها و سیاست های روسیه

Authors

حمید احمدی

ملیحه خوش بین

abstract

برخی از مورخان در نگاشتن تاریخ انقلاب مشروطه، تنها به چند شهر بسنده کرده اند و نقش مناطق و شهرهای دیگر در این انقلاب را نادیده گرفته اند. یکی از مناطقی که نقش سازنده اش در انقلاب مشروطه فراموش شده است، خراسان و مرکز آن، مشهد است. برخی گمان می کنند به دلیل جو مذهبی حاکم بر مشهد، مردم شهر در مشروطه جایگاهی نداشتند و حتی در برابر آن ایستادگی کرده اند. در ا ین مقاله با تکیه بر منابع دست اول، نشان می دهیم که بر خلاف این برداشت رایج، مردم مشهد نقشی درخور توجه در انقلاب مشروطه داشتند و نه تنها نظاره گر منفعل انقلاب نبودند، بلکه مبارزات آن ها در دوران قبل از مشروطه زمینه ساز برخی از حرکت ها و مبارزاتی بود که به انقلاب مشروطه منجر شد. همچنین در این مقاله در پی آزمون این فرضیه هستیم که مبارزات مشهد پس از پیروزی انقلاب (1907- 1912) و مقاومت در برابر استبداد و حامی خارجی آن، موجب هراس روسیه، بازیگر برجسته ی نظام جهانی، از ادامه ی آشوب ها و کشیده شدن دامنه ی اعتراضات به شهرهای دیگر شد. به این ترتیب روس ها پس از سرکوب تهران و تبریز، به سرکوب مشروطه در مشهد و شکستن تقدس بارگاه امام رضا (ع) پرداختند تا بقایای مشروطه خواهان را دچار ترس و وحشت کنند و به جنبش مشروطه خواهی ایرانیان پایان دهند.   واژگان کلیدی : انقلاب مشروطه، سیاست های جهانی، روسیه ی تزاری، شورش شش ماهه ی مشهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مشروطیت در مشهد: زمینه‌ها، فرایندها و سیاست‌های روسیه

  برخی از مورخان در نگاشتن تاریخ انقلاب مشروطه، تنها به چند شهر بسنده کرده‌اند و نقش مناطق و شهرهای دیگر در این انقلاب را نادیده گرفته‌اند. یکی از مناطقی که نقش سازنده‌‌اش در انقلاب مشروطه فراموش شده است، خراسان و مرکز آن، مشهد است. برخی گمان می‌کنند به دلیل جو مذهبی حاکم بر مشهد، مردم شهر در مشروطه جایگاهی نداشتند و حتی در برابر آن ایستادگی کرده‌اند. در ا ین مقاله با تکیه بر منابع دست اول، نشا...

full text

ویژگی‏ ها و محرک ‏های سیاست اقلیمی هوشمند روسیه

گرمایش زمین از یک‏سو برای روسیه برخی فرصت‌ها را پدید آورد و از سوی دیگر دربردارنده مخاطراتی برای این کشور است. به همین جهت، روسیه نه به انکار مداوم تأثیر تغییرات اقلیمی بر محیط‏ زیست و یا نقش بشر در آن روی آورده است و نه در خط مقدم مبارزه جهانی با تغییر آب‏ وهوا قرار دارد. هدف اصلی مقاله حاضر، شناخت ابعاد و ویژگی اصلی سیاست اقلیمی هوشمند روسیه و کشف دلایل اتخاذ چنین سیاستی از سوی فدراسیون روسیه...

full text

جنگ روسیه و گرجستان: زمینه ها و محرک های اثرگذار

فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 و برهم خوردن ترتیبات امنیتی گذشته، سبب به وجود آمدن فضای ژئوپلیتیک تازه ای در منطقه قفقاز شد. در واقع شرایط ویژه جغرافیایی، تنوع قومی، نژادی و مذهبی، میراث دوران سوسیالیسم در ساختارهای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و موقعیت راهبردی، رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای، دگرگونی های شگرفی را در حوزه قفقاز پدید آورده است. جنگی که میان روسیه و گرجستان بر سر اوست...

full text

سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه

وقوع انقلاب¬ها در شمال آفریقا و تسری آن به خاورمیانه سبب شد تا بازیگران منطقه¬ای و فرا¬منطقه¬ای، رویکردهای متفاوتی را در منطقهخاورمیانه اتخاذ نمایند. روسیه، به¬عنوان یکی از بازیگران فرا¬منطقه¬ای حاضر در منطقه خاورمیانه که تاریخچه حضور آن به دوره تزارها بازمی¬گردد در جریان این خیزش¬ها، رویکرد خود را نسبت به این منطقه تغییر داده و در هر یک از کشورهای قیام¬کرده با توجه به منافع و ابزار خود، سیاستی...

full text

بختیاری ها، مشروطیت، وحدت و تفرقه ایلی

بختیاری به عنوان یکی از نیروهای قدرتمند عشایر در ایران در انقلاب مشروطه بویژه پس از استبداد صغیر نقش موثری ایفاد نمود. اما این ایل از دو سوگرفتار اختلافات ایل بود که این اختلافات بر سر مشروطیت نمود بیشتری پیدا کرد. بختیاریها از یک سو اختلافاتی با دو ایل همسایه یعنی قشقایی و عرب داشتند و از سوی دیگر در درون خود بر سر مشروطیت تضاد بسیار داشتند. علیقی خان سردار اسعد و سایر خوانین بختیاری بویژه خوا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ اسلام و ایران

Publisher: دانشگاه الزهرا

ISSN 885X-2008

volume 24

issue 21 2014

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023